Het hart van duurzaamheid
Het is heerlijk als wat er gebeurt overeenkomt met wat je verwachtte. Dat lukt als je leeft in het ritme van de zon en in wisselwerking kunt zijn met al wat leeft. Het gaat gepaard met het bewustzijn dat je uit wisselwerking van je ouders bent ontstaan, en dat je herkent dat elke vorm van nieuw leven uitkomst is van wisselwerking. Bloesem en bloei, volwassen worden, veroudering, doodgaan laten de enorme evolutionaire kracht zien die in wisselwerking huist.
We realiseren ons dat in wisselwerking de bron van alle leven huist. Wanneer we wisselwerking beschermen, raken we het hart van duurzaamheid.
In het onderwijs, de politiek, journalistiek, in organisaties, zelfs bij natuur- en milieubewegingen, is wisselwerking en duurzaam leven geen vertrekpunt, laat staan de bescherming ervan. Terwijl een duurzame toekomst voor ons en onze kinderen alleen ontstaat wanneer we in ons dagelijks leven van wisselwerking uit blijven gaan. Het zal de route van verval waar we nu op zitten, doen vergeten.
Duurzaamheidsfonds Sezen maakt het financieel mogelijk dat mensen de competenties veroveren om voortrekker te worden in deze actieve gedragsverandering.
Stichting Duurzaamheidsfonds Sezen is aangemerkt als een ANBI.
Bijdragen aan toekomstperspectief
In wisselwerking leren kinderen met vallen en opstaan. Ze oefenen, we drogen hun tranen als iets ‘nog niet’ lukt. We vieren het moment als het eindelijk wel lukt. We zorgen voor omstandigheden waarin ze spelenderwijs oefenen en corrigeren als dat nodig is. Zo leren ze onderhandelen en met kritiek en spanning omgaan.
De trend is echter dat je als volwassene pas volwaardig meedoet in de maatschappij als je bijdraagt aan groei van de economie en je kinderen naar de dagopvang brengt. Het wordt verwoord als participatiemaatschappij. Wisselwerking tussen mensen is geen vertrekpunt van regeringsbeleid, ook niet van bedrijven.
En je ziet dat kinderen die al heel vroeg een tablet krijgen moeite hebben met sociale contacten. Ze leerden niet met spanning en kritiek omgaan en kunnen ook niet onderhandelen. ICT is allang niet meer de route naar vooruitgang. Desondanks zie je dat artificiële intelligentie (AI) als oplossing van al onze problemen wordt neergezet. Maar het is en blijft gebruik van machines, blokkeert wisselwerking. ChatGpt kan zich niet schamen, heeft niet lief, is niet empathisch of sociaal, herkent alleen de regels waarmee het geprogrammeerd is.
Al doende leren we ook zelf. Bijvoorbeeld dat we met marketingtechnieken worden verleid tot ongezond eten, drinken, vapen en consumeren. Zo verstoren we gezonde wisselwerking en laten we anderen er ongeremd veel geld mee verdienen.
In deze omstandigheden maken meer en meer jongeren zich zorgen over hun toekomst. Ze hebben aandacht voor duurzaamheid, maar niet geleerd om vanuit wisselwerking naar duurzaam leven te kijken. Terwijl de ervaring leert: alleen in wisselwerking kan toekomstperspectief ontstaan. Het is meer dan ooit wenselijk dat ouderen de omstandigheden waaronder jongeren nu leven doorzien en daar met wijsheid naar handelen.
Bijdragen aan bescherming van wisselwerking als route naar vrede
Als je wisselwerking wilt beschermen is vrede een werkwoord. Je bent je bewust van de gevolgen van je daden; in een conflict ligt de schuld nooit geheel bij de ander.
Wanneer je van wisselwerking uitgaat voel je je onveilig bij mensen die een mes, knuppel of geweer bij zich hebben. Hun gedrag nodigt anderen uit ook wapens te dragen. Het gevoel van onveiligheid gaat over in angst als mensen wapens inzetten om hun zin te krijgen. Je wilt bij politici en journalisten kunnen herkennen dat bewapenen nooit hun eerste keus is, en ze het een extreem armoedige vorm van wisselwerking vinden.
Als vrede regionaal door oorlog is verstoord wil je dat politici ernaar streven het tot die regio te beperken. Soms kan blijken dat er militaire kracht nodig is om dat voor elkaar te krijgen. Juist dan wil je bij politici, journalisten, militairen en anderen die in de media verschijnen het besef kunnen herkennen, dat ze wisselwerking tussen vijanden proberen te herstellen.
Bijdragen aan duurzaam leven in een democratie
Voor ons is het kenmerk van een democratie dat mensen daar waar ze wonen samen de verantwoordelijkheid willen dragen voor elkaar, hun omgeving en alles wat erin leeft. Alleen zij zijn in staat om in hun omgeving te herkennen wat daar passend is. Als mensen uit verschillende culturen op één plek samenleven is het lastig om problemen en wensen tot een oplossing te brengen. Dan gebruiken ze hun rationaliteit om eruit te komen. Zo zijn regels en wetten ontstaan, ook op regionaal en nationaal niveau. Een grondwet is een collage van al die regels en wetten waarin je de gemeenschap als basis herkent. Je vindt dit terug in het model van Thorbecke.
Onze democratische rechtsstaat werkt niet van de basis naar boven, maar andersom. Met name de invoering van het duale stelsel in 2002 heeft dat mogelijk gemaakt. In de democratische rechtsstaat worden kiesrecht, vrijheid van meningsuiting en vrije pers als kenmerken gezien. Maar inmiddels ervaren we dat onze democratische rechtsstaat steeds meer wordt aangestuurd vanuit modellen die de overheid bedacht heeft. En overal waar die modellen zijn omgezet in wetten die worden gehandhaafd, kunnen we ons er steeds moeilijker aan onttrekken. Het heeft een toestand opgeleverd waarin ondernemende mensen aan de basis structureel worden dwarsgezeten om met hun omgeving in wisselwerking te zijn.
We hebben signalen gemist die erop wezen dat dit de verkeerde route is. Bij het vallen van de Muur in 1989 maakten we geen analyse van wat er in de Sovjet-Unie was misgegaan. We zouden dan hebben gezien dat wisselwerking in de Russische samenleving geblokkeerd werd toen Lenin aan de macht kwam. Wisselwerking werd bewust met rationaliteit in de vorm van modellen, regels en systemen zo ver mogelijk uitgewist. Wie nu in Nederland en de EU leeft ervaart dat we op die weg al flink zijn opgeschoten. Uitgaan van wisselwerking aan de basis is de enige route naar democratie. Het bevrijdt ons van interventies en dwang van bovenaf.
Bijdragen aan toekomstperspectief
In wisselwerking leren kinderen met vallen en opstaan. Ze oefenen, we drogen hun tranen als iets ‘nog niet’ lukt. We vieren het moment als het eindelijk wel lukt. We zorgen voor omstandigheden waarin ze spelenderwijs oefenen en corrigeren als dat nodig is. Zo leren ze onderhandelen en met kritiek en spanning omgaan.
De trend is echter dat je als volwassene pas volwaardig meedoet in de maatschappij als je bijdraagt aan groei van de economie en je kinderen naar de dagopvang brengt. Het wordt verwoord als participatiemaatschappij. Wisselwerking tussen mensen is geen vertrekpunt van regeringsbeleid, ook niet van bedrijven.
En je ziet dat kinderen die al heel vroeg een tablet krijgen moeite hebben met sociale contacten. Ze leerden niet met spanning en kritiek omgaan en kunnen ook niet onderhandelen. ICT is allang niet meer de route naar vooruitgang. Desondanks zie je dat artificiële intelligentie (AI) als oplossing van al onze problemen wordt neergezet. Maar het is en blijft gebruik van machines, blokkeert wisselwerking. ChatGpt kan zich niet schamen, heeft niet lief, is niet empathisch of sociaal, herkent alleen de regels waarmee het geprogrammeerd is.
Al doende leren we ook zelf. Bijvoorbeeld dat we met marketingtechnieken worden verleid tot ongezond eten, drinken, vapen en consumeren. Zo verstoren we gezonde wisselwerking en laten we anderen er ongeremd veel geld mee verdienen.
In deze omstandigheden maken meer en meer jongeren zich zorgen over hun toekomst. Ze hebben aandacht voor duurzaamheid, maar niet geleerd om vanuit wisselwerking naar duurzaam leven te kijken. Terwijl de ervaring leert: alleen in wisselwerking kan toekomstperspectief ontstaan. Het is meer dan ooit wenselijk dat ouderen de omstandigheden waaronder jongeren nu leven doorzien en daar met wijsheid naar handelen.
Bijdragen aan bescherming van wisselwerking als route naar vrede
Als je wisselwerking wilt beschermen is vrede een werkwoord. Je bent je bewust van de gevolgen van je daden; in een conflict ligt de schuld nooit geheel bij de ander.
Wanneer je van wisselwerking uitgaat voel je je onveilig bij mensen die een mes, knuppel of geweer bij zich hebben. Hun gedrag nodigt anderen uit ook wapens te dragen. Het gevoel van onveiligheid gaat over in angst als mensen wapens inzetten om hun zin te krijgen. Je wilt bij politici en journalisten kunnen herkennen dat bewapenen nooit hun eerste keus is, en ze het een extreem armoedige vorm van wisselwerking vinden.
Als vrede regionaal door oorlog is verstoord wil je dat politici ernaar streven het tot die regio te beperken. Soms kan blijken dat er militaire kracht nodig is om dat voor elkaar te krijgen. Juist dan wil je bij politici, journalisten, militairen en anderen die in de media verschijnen het besef kunnen herkennen, dat ze wisselwerking tussen vijanden proberen te herstellen.
Bijdragen aan duurzaam leven in een democratie
Voor ons is het kenmerk van een democratie dat mensen daar waar ze wonen samen de verantwoordelijkheid willen dragen voor elkaar, hun omgeving en alles wat erin leeft. Alleen zij zijn in staat om in hun omgeving te herkennen wat daar passend is. Als mensen uit verschillende culturen op één plek samenleven is het lastig om problemen en wensen tot een oplossing te brengen. Dan gebruiken ze hun rationaliteit om eruit te komen. Zo zijn regels en wetten ontstaan, ook op regionaal en nationaal niveau. Een grondwet is een collage van al die regels en wetten waarin je de gemeenschap als basis herkent. Je vindt dit terug in het model van Thorbecke.
Onze democratische rechtsstaat werkt niet van de basis naar boven, maar andersom. Met name de invoering van het duale stelsel in 2002 heeft dat mogelijk gemaakt. In de democratische rechtsstaat worden kiesrecht, vrijheid van meningsuiting en vrije pers als kenmerken gezien. Maar inmiddels ervaren we dat onze democratische rechtsstaat steeds meer wordt aangestuurd vanuit modellen die de overheid bedacht heeft. En overal waar die modellen zijn omgezet in wetten die worden gehandhaafd, kunnen we ons er steeds moeilijker aan onttrekken. Het heeft een toestand opgeleverd waarin ondernemende mensen aan de basis structureel worden dwarsgezeten om met hun omgeving in wisselwerking te zijn.
We hebben signalen gemist die erop wezen dat dit de verkeerde route is. Bij het vallen van de Muur in 1989 maakten we geen analyse van wat er in de Sovjet-Unie was misgegaan. We zouden dan hebben gezien dat wisselwerking in de Russische samenleving geblokkeerd werd toen Lenin aan de macht kwam. Wisselwerking werd bewust met rationaliteit in de vorm van modellen, regels en systemen zo ver mogelijk uitgewist. Wie nu in Nederland en de EU leeft ervaart dat we op die weg al flink zijn opgeschoten. Uitgaan van wisselwerking aan de basis is de enige route naar democratie. Het bevrijdt ons van interventies en dwang van bovenaf.
